Kişinin hatırasına hakaret suçu, vefat etmiş bireylerin anılarına yönelik saldırıların cezalandırılmasını amaçlayan önemli bir düzenlemedir. Türk Ceza Kanunu’nun 130. maddesi kapsamında düzenlenen bu suç, hem toplumsal saygı hem de ölenin yakınlarının manevi haklarının korunması bakımından önem taşır.

A. Suçun Yasal Dayanağı ve Tanımı

Türk Ceza Kanunu'nun 130. maddesi, kişinin hatırasına hakaret suçunu iki fıkra halinde düzenlemiştir:

1. Birinci Fıkra: Genel Hakaret “Bir kimsenin hatırasına hakaret eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

2. İkinci Fıkra: Mezarlık veya Ceset Üzerinde Fiil “Bir ölünün cesedine veya kemiklerine yahut mezarına karşı hakaret eden kişi, yukarıdaki fıkraya göre cezalandırılır.”

Örnek: Vefat etmiş bir kişinin sosyal medyada küçük düşürücü sözlerle anılması, birinci fıkrada tanımlanan suç kapsamında değerlendirilebilir.

B. Suçun Unsurları

Bu suçun oluşabilmesi için bazı temel şartların gerçekleşmiş olması gerekir:

1. Mağdurun Ölmüş Olması Hakaretin hedefinde olan kişi vefat etmiş olmalıdır. Hayatta olan kişilere yönelik hakaret, TCK 125 kapsamında değerlendirilir.

2. Hakaret Niteliği Taşıyan Fiil veya Söz Söylenen sözlerin, yazıların ya da davranışların objektif olarak toplumda küçük düşürücü, aşağılayıcı nitelikte olması gerekir.

3. Kamuya Açıklık Suçun, toplum önünde işlenmiş olması suçun ağırlığını artırabilir. Ancak gizli şekilde yapılması da suçun oluşmasına engel değildir.

C. Şikâyet Süreci ve Yetkili Mahkeme

1. Şikâyet Süresi Bu suç şikâyete bağlı suçlardandır. Suçtan haberdar olan yakınlar, altı ay içinde savcılığa başvurarak şikâyette bulunmalıdır.

2. Yetkili Mahkeme Suçun işlendiği yer asliye ceza mahkemesi yetkilidir.

D. Suçun Mağduru Kimdir?

Ölmüş kişi doğrudan mağdur olsa da, hukuken şikâyet hakkı mirasçılara, yani ölen kişinin yakınlarına aittir. Mirasçılar bu hakaret nedeniyle kişisel olarak zarar görmüş sayılırlar.

Örnek: Bir gazetede yer alan yazıda, yıllar önce vefat etmiş bir siyasetçi hakkında küçük düşürücü ifadeler yer alması hâlinde, bu kişinin çocukları ya da eşi tarafından suç duyurusunda bulunulabilir.

E. Cezai Yaptırımlar ve İndirime Esas Hâller

Mahkeme, suçun işlenme biçimi, kullanılan ifadelerin ağırlığı, kamu önünde işlenip işlenmediği gibi unsurları dikkate alarak cezada indirim veya artırım yapabilir.

 

Kişinin hatırasına hakaret suçu, ölen bireylerin toplumsal saygınlığını korumayı ve onların yakınlarına yönelik manevi saldırıların önüne geçmeyi hedefler. Özellikle sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte bu suçun işlendiği vakalar da artış göstermektedir. Vefat etmiş bir kişinin itibarı zedelenmişse, yakınlarının vakit kaybetmeden hukuki süreci başlatmaları büyük önem taşır.

Ankara Avukat ihtiyacında, kişinin hatırasına hakaret suçuna ilişkin dava ve şikâyet süreçlerinde hukuki danışmanlık hizmeti sunuyorum. Vefat etmiş yakınlarınızın manevi şahsiyetinin korunması için uzman desteğine ihtiyaç duyuyorsanız, benimle iletişime geçebilirsiniz.