İdari sözleşmeler, kamu hizmetlerinin görülmesi amacıyla idare ile özel kişiler arasında yapılan ve kamu hukuku hükümlerine tabi olan sözleşmelerdir. Bu sözleşmeler, klasik özel hukuk sözleşmelerinden farklı olarak kamu yararını esas alır ve idareye bazı ayrıcalıklar tanır.

1. İdari Sözleşmenin Tanımı

İdari sözleşmeler; bir tarafı kamu tüzel kişisi olan, kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla ve kamu gücüne dayanılarak yapılan, idare hukukuna tabi sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerin temel amacı, kamu hizmetlerinin özel sektör katkısıyla daha etkin ve verimli şekilde yürütülmesini sağlamaktır.

Özel hukuk sözleşmelerinden farklı olarak, idari sözleşmelerde idareye tek taraflı müdahale yetkisi tanınmıştır.

2. İdari Sözleşmelerin Temel Özellikleri

a) Kamu Hukuku Hükümlerine Tâbidir

İdari sözleşmelerin kurulması, uygulanması ve sona erdirilmesi süreçlerinde özel hukuk değil, idare hukuku kuralları geçerlidir.

b) Sözleşmenin Taraflarından Biri Kamu Tüzel Kişisidir

İdari sözleşmenin mutlaka bir tarafı idare, yani kamu tüzel kişisi olmalıdır. Bu taraf genellikle belediye, bakanlık, üniversite gibi kamu kurumlarıdır.

c) Kamu Hizmeti Amaçlıdır

Sözleşmenin konusu mutlaka kamu hizmetine yönelik olmalıdır. Bu, sözleşmeye kamu yararı ve kamu düzeni boyutu kazandırır.

d) İdare Lehine Ayrıcalıklar Tanınır

İdari sözleşmelerde idareye tanınan bazı yetkiler vardır:

• Sözleşmeye tek taraflı müdahale (değişiklik yapma) yetkisi

• Sözleşmeyi tek taraflı feshetme yetkisi

• Yükleniciye ceza verme hakkı

• Denetim ve gözetim yetkisi

e) Uyuşmazlıklar İdari Yargıda Görülür

Bu tür sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıklar adli değil, idari yargı mercilerinde çözüme kavuşturulur. Danıştay, idari sözleşmelerle ilgili birçok içtihat geliştirmiştir.

3. Başlıca İdari Sözleşme Türleri

• Yapım Sözleşmeleri: Kamu binalarının, yolların, barajların yapımına ilişkin sözleşmelerdir.

• Hizmet Sözleşmeleri: İdareye temizlik, yemek, güvenlik gibi hizmetlerin sağlanması için yapılır.

• Mal Alım Sözleşmeleri: İdareye kırtasiye, akaryakıt, araç gibi mal alımı için yapılan sözleşmelerdir.

• Kiralama Sözleşmeleri: Kamu taşınmazlarının özel kişilere kiralanması ya da özel taşınmazların kamu tarafından kiralanması şeklinde olabilir.

• İmtiyaz Sözleşmeleri: Belirli bir kamu hizmetinin özel kişi tarafından yürütülmesi ve karşılığında gelir elde etmesi esasına dayanır (örneğin otopark işletmesi).

4. Sıkça Sorulan Sorular

İdari sözleşmelerde ihalenin rolü nedir?
İdari sözleşmelerin büyük çoğunluğu 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihaleyle yapılır. İhale, rekabeti ve şeffaflığı sağlamak adına zorunludur.

İdari sözleşmeden doğan uyuşmazlıklar adli yargıya taşınabilir mi?
Hayır. İdari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar kural olarak idari yargı mercilerinde çözülür.

İdare sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebilir mi?
Evet. Ancak bu yetkinin kamu yararı gerekçesiyle ve belirli hukuki şartlar altında kullanılması gerekir.

İdari sözleşmelerle ilgili ceza şartı konulabilir mi?
Evet. İdare, yüklenicinin edimlerini geç ya da eksik ifa etmesi halinde ceza koşulu koyabilir.

Özel hukuk kişisi, idarenin tek taraflı müdahalesine karşı ne yapabilir?
Yargı yoluna başvurarak işlem iptali ve tazminat talebinde bulunabilir.

 

Ankara’da İdari Sözleşmelerin Tanımı ve Özellikleri Hukuk Danışmanlığı

İdari sözleşmeler, kamu hizmetlerinin özel sektör katkısıyla yürütülmesini sağlayan, kendine özgü hukuki yapıya sahip sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerin kurulması ve uygulanması sırasında kamu yararı ön planda tutulur. Uyuşmazlık halinde ise özel yargı yolları değil, idari yargı devreye girer. Bu nedenle idari sözleşmelere taraf olanların hak ve yükümlülüklerini çok iyi bilmesi gerekir.

​

İdari sözleşmelerin tanımı ve özellikleri ile ilgili detaylı bilgi için benimle iletişime geçebilirsiniz.