İşverenin, işçi ile olan sözleşmesini feshetmesi, hem işçi hem de işveren açısından önemli hukuki sonuçlar doğurur. İşverenin fesih hakkı, yalnızca belirli koşullar altında geçerli olabilir ve yasal prosedürlere uygun olarak yapılmalıdır. Aksi takdirde, fesih işlemi haksız fesih sayılabilir ve işçi, yasal haklarını talep edebilir. Bu yazıda, işverenin fesih hakkı, fesih sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar ve işverenin yasal yükümlülükleri hakkında ayrıntılı bilgi vereceğim.

1. İşverenin Fesih Hakkı ve Yasal Şartlar

İşveren, iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir, ancak bu hak belirli koşullara bağlıdır. Türk iş hukukunda, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi, genellikle işçinin işyerindeki performansı, işyerindeki davranışları veya işyerinde meydana gelen değişikliklerle ilgilidir. Ancak fesih, İş Kanunu çerçevesinde belirli şartlara ve prosedürlere tabidir.

İşverenin fesih hakkı için haklı nedenler gereklidir. Bu haklı sebeplerden bazıları şunlardır:

• İşçinin işyerinde devamlı olarak kötü performans sergilemesi veya görevlerini yerine getirmemesi,

• İşçinin, işyerine zarar vermesi veya suç işlemesi (hırsızlık, şiddet, yasal düzenlemelere aykırılık),

• İşçinin işe devamsızlık yapması veya mazeretsiz olarak işe gelmemesi,

• İşçinin işyerindeki disiplinsizlikleri, çalışma arkadaşlarıyla veya yöneticileriyle sürekli olarak sorunlar yaşaması.

2. İşverenin Haklı Fesih Sebepleri

İşverenin, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi, işçiye ödeme yükümlülüğü doğurmaz. Ancak, haklı fesih sebebi ile iş sözleşmesinin sonlandırılması, işçiye uygun bir bildirim yapılmasını gerektirir. İşverenin haklı fesih sebepleri arasında en yaygın olanlar şunlardır:

• İşçinin davranışları: İşçinin, işyerinde disiplinsizlik göstermesi veya görevini ihmal etmesi, işverenin fesih hakkını kullanmasına neden olabilir. Bu durum, sürekli devamsızlık, işe geç gelme veya işyerinde uygunsuz davranışlar olabilir.

• İşçinin yetenek eksiklikleri: İşçinin, işyerinde beklenen performans seviyesini yakalayamaması, işverenin fesih hakkını kullanmasını haklı kılabilir. Ancak işverenin, işçiye fırsat tanıması ve eğitim imkânı sunması gerekebilir.

• Ahlaki ve iyi niyet kurallarının ihlali: İşçi, işverenin işyerindeki düzenini bozacak şekilde davranışlarda bulunursa, örneğin, işyerinde cinsel taciz veya ırkçılık yaparsa, işveren fesih hakkını kullanabilir.

3. Fesih Bildirimi ve İhbar Süresi

İşveren, iş sözleşmesini feshetmeden önce ihbar süresine uymak zorundadır. İhbar süresi, işçinin kıdemine göre değişir:

• 6 aydan az çalışan için 2 hafta,

• 6 ay ile 1,5 yıl arasında çalışan için 4 hafta,

• 1,5 yıl ile 3 yıl arasında çalışan için 6 hafta,

• 3 yıldan fazla çalışan için 8 hafta.

İşveren, işçinin işyerinden ayrılmasını istediğinde, bu süreyi göz önünde bulundurarak işçiye fesih bildirimini yapmalıdır. İşveren, ihbar süresine uymadığı takdirde, işçiye ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.

4. İşverenin Fesih Sonrası Yükümlülükleri

İşverenin, iş sözleşmesini feshettiğinde yerine getirmesi gereken bazı yasal yükümlülükler bulunmaktadır. Bu yükümlülükler şunlardır:

• Kıdem Tazminatı: İşveren, işçinin çalışma süresi doğrultusunda kıdem tazminatını ödemek zorundadır. Kıdem tazminatı, işçinin her bir yılı için 30 günlük ücret üzerinden hesaplanır.

• İhbar Tazminatı: Eğer işveren, ihbar süresine uymayarak fesih işlemi gerçekleştirirse, işçiye ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.

• Ödenmemiş Ücretler ve Diğer Haklar: İşveren, işçinin hak kazanmış olduğu tüm ödenmemiş ücretleri, yıllık izin haklarını ve diğer haklarını eksiksiz olarak ödemek zorundadır.

5. Fesih Sonrası Davalar ve Yasal Süreler

İşveren tarafından yapılan haksız fesih, işçiye çeşitli yasal haklar doğurur. İşçi, fesih işleminin haksız olduğunu düşünüyorsa, İş Mahkemesi’ne başvurarak işe iade davası açabilir. Bu tür davalarda, işverenin fesih kararını yazılı olarak gerekçelendirmesi ve işçiye fesih bildirimini zamanında yapması önemlidir.

Haksız fesih, işçi için kıdem tazminatına ek olarak tazminat hakkı doğurabilir. İşçi, işverenin haksız feshi nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararları tazminat olarak talep edebilir. İşçi, bu davayı 1 ay içinde açmalıdır.

 

İşveren tarafından yapılan fesih işlemi, doğru şekilde yapılmadığı takdirde ciddi yasal sorunlara yol açabilir. İşveren, fesih kararını verirken yasal prosedürlere ve işçinin haklarına saygı göstermelidir. Fesih sürecinde doğru adımlar atmak, işyerinizdeki düzenin korunmasına ve yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesine yardımcı olacaktır.

Ankara’daki işverenler, iş sözleşmesi feshi konusunda hukuki destek almak veya fesih işlemiyle ilgili yaşadığınız herhangi bir sorun için benimle iletişime geçebilirsiniz.