
Zorunlu Sigortalar (Trafik, DASK, Sosyal Sigortalar…)
Av. Ahmet Çitil

Zorunlu sigortalar, belirli risklerin ve durumların sigorta ile güvence altına alındığı, devlet tarafından yapılan düzenlemelerle zorunlu hale getirilen sigortalardır. Bu sigortalar, toplumsal güvenliği sağlamak, vatandaşları olası maddi kayıplardan korumak ve düzeni tesis etmek amacıyla uygulanmaktadır.
1. Trafik Sigortası
Trafik sigortası, motorlu taşıtların kullanımına ilişkin olarak zorunlu hale getirilen sigortalardır. Trafik sigortası, araç sahibinin kusurlu olduğu bir trafik kazasında, karşı tarafın uğradığı maddi zararları ve bedensel yaralanmaları teminat altına alır. Bu sigorta, tüm motorlu taşıt sahipleri için yasal bir zorunluluk olup, araçların trafiğe çıkabilmesi için geçerli bir trafik sigortasına sahip olmaları gerekir.
a) Trafik Sigortasının Kapsamı
Trafik sigortası, karşı tarafın maddi zararlarını ve yaralanmalarını karşılamakla yükümlüdür. Sigorta şirketi, sigortalı aracın kusuruna bakılmaksızın, kazaya karışan diğer aracın zararlarını karşılar. Ancak, kendi aracınızda meydana gelen zararlar, trafik sigortası kapsamında değildir. Bu sebeple, kasko sigortası gibi ek sigortalar da tercih edilebilir.
b) Trafik Sigortasında Teminatlar
Trafik sigortasının sağladığı teminatlar, sigorta poliçesinde yer alır ve genellikle aşağıdaki gibi sıralanabilir:
-
Maddi Zarar Teminatı: Karşı tarafa verilen maddi zararı karşılar.
-
Bedeni Zarar Teminatı: Kazada yaralanan kişilere yönelik tedavi giderlerini ve tazminatları karşılar.
-
Ölüm Teminatı: Kazada hayatını kaybeden kişilerin yakınlarına tazminat ödemesi yapılır.
c) Trafik Sigortasının Zorunluluğu
Türkiye'de motorlu taşıtlar için trafik sigortası yaptırmak yasal bir zorunluluktur. Sigortasız araçlarla trafiğe çıkmak, hem cezai yaptırımlara hem de olası bir kaza durumunda önemli mali yükümlülüklere neden olabilir.
2. DASK (Deprem Sigortası)
DASK, Türkiye'deki tüm binaların deprem riskine karşı sigortalanması amacıyla başlatılan zorunlu bir sigorta türüdür. Deprem sigortası, deprem nedeniyle meydana gelen maddi zararları karşılamak için yapılır. Bu sigorta, özellikle Türkiye'nin deprem kuşağında yer alması nedeniyle büyük bir öneme sahiptir.
a) DASK’ın Kapsamı
DASK sigortası, sadece binanın fiziksel yapısına dair oluşan zararları teminat altına alır. Yani, bina ve içindeki malzemelerin zarar görmesi durumunda, DASK sigortası devreye girer. Ancak, DASK sigortası, kişisel eşyaların zarar görmesini, iş yerlerinde yaşanacak iş kayıplarını ve benzeri riskleri kapsamaz. Ayrıca, deprem sonrası yaşanacak psikolojik zararlar da teminat dışıdır.
b) DASK’ın Zorunluluğu
DASK, Türkiye'de 6305 sayılı yasa çerçevesinde zorunlu hale getirilmiştir. Deprem riski taşıyan bölgelerde yaşayan vatandaşların, binalarını DASK ile sigortalatmaları gerekmektedir. Bu sigorta, ev sahiplerine devlet tarafından sağlanan bir güvence sağlar.
c) DASK’ın Teminatı
DASK, aşağıdaki gibi teminatlar sağlar:
-
Binanın Yapısal Zararları: Deprem sonucu binanın yapısında meydana gelen zararlar, sigorta kapsamına alınır.
-
Bina Çevresi ve Bağlantıları: Deprem nedeniyle çevresel hasarlar da sigorta kapsamında yer alabilir.
3. Sosyal Sigortalar
Sosyal sigortalar, devletin belirli bir düzenleme ve denetim altında, vatandaşların yaşamlarını sürdürebilmeleri için belirli teminatları sağlayan sigorta türleridir. Sosyal sigorta, devlet tarafından zorunlu hale getirilen, emeklilik, sağlık, işsizlik gibi sosyal güvence sağlamayı amaçlayan sigortalardır.
a) Sosyal Sigortaların Kapsamı
Sosyal sigortalar genellikle aşağıdaki başlıklar altında toplanır:
-
Emeklilik Sigortası: Çalışanların, belirli bir yaşa geldiğinde emekli olmalarını ve maaş alabilmelerini sağlar.
-
Sağlık Sigortası: Çalışanların sağlık hizmetlerine erişimini temin eder. Sigortalılar, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için prim ödemek zorundadırlar.
-
İşsizlik Sigortası: Çalışanların işsiz kaldığı dönemde belirli bir süre boyunca gelir desteği sağlar.
-
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası: Çalışanların iş kazası geçirmeleri veya meslek hastalığına yakalanmaları durumunda, tedavi masraflarını ve tazminatları karşılar.
b) Sosyal Sigortaların Zorunluluğu
Sosyal sigortalar, çalışanlar için zorunludur. Türkiye'de SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafından düzenlenen sosyal sigorta primleri, işverenler tarafından çalışanlar adına ödenir. Sosyal sigorta, sadece çalışanlar için değil, aynı zamanda emekli olanlar ve sağlık hizmetlerinden faydalanan kişiler için de önemli bir güvence sağlar.
4. Sıkça Sorulan Sorular
-
Zorunlu sigorta yaptırmazsam ne olur?
Zorunlu sigorta yaptırmamak, yasal yaptırımlar ve maddi yükümlülükler doğurabilir. Trafik sigortasız araçla trafiğe çıkmak ceza ile sonuçlanabilir. DASK sigortasız ev sahipleri de deprem gibi doğal afetlere karşı korumasız kalabilirler.
-
Trafik sigortasında teminatlar neler?
Trafik sigortası, karşı tarafa verilen maddi ve bedensel zararları karşılar. Ancak, kendi aracınızda meydana gelen hasarlar için kasko sigortası gereklidir.
-
DASK sigortası kapsamı nedir?
DASK, deprem sonucu binalarda oluşan fiziksel zararları karşılar. Ancak kişisel eşya veya iş kaybı gibi durumlar teminat dışıdır.
-
Sosyal sigorta primleri nasıl ödenir?
Sosyal sigorta primleri, işverenler tarafından çalışanlar adına ödenir. Bağ-Kur sigortalıları ise kendi primlerini kendileri öderler.
Zorunlu sigortalar, toplumsal güvenliği sağlamak, riskleri minimize etmek ve vatandaşları korumak için büyük önem taşır. Trafik sigortası, DASK ve sosyal sigortalar, devletin denetiminde yapılan zorunlu sigortalar olup, sigortalıların bu sigortaları yaptırması yasal bir yükümlülüktür. Sigorta konusunda daha fazla bilgi almak isterseniz, benimle iletişime geçebilirsiniz.