Ticari sözleşmeler, iş dünyasında taraflar arasında düzenlenen önemli anlaşmalardır. Ancak, bazı ticari sözleşmelerde yer alan haksız şartlar, sözleşmeye taraf olan bir tarafın aleyhine olabilir ve bu durum ciddi mağduriyetlere yol açabilir.

Ticari Sözleşmede Haksız Şart Nedir?

Ticari sözleşmelerde haksız şartlar, sözleşmeye taraf olan bir kişinin, özellikle ekonomik veya ticari bakımdan daha güçlü olan tarafın, diğer tarafın haklarını ihlal etmesine neden olan hükümlerdir. Bu şartlar, taraflardan birinin menfaatini orantısız şekilde artırırken, diğer tarafın yükümlülüklerini gereksiz yere ağırlaştırabilir. Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu ve diğer ilgili mevzuatlar, ticari sözleşmelerde yer alan haksız şartların geçersiz sayılmasını sağlamaktadır.

Ticari Sözleşmelerde Haksız Şartların Unsurları

Ticari sözleşmelerde yer alan haksız şartların belirli unsurları vardır. Bu unsurlar, söz konusu şartların geçersiz sayılmasına yol açabilir. Haksız şartlar genellikle şu unsurları taşır:

1. Aşırı Yükümlülükler ve Dengesiz Şartlar

Ticari sözleşmelerde, bir tarafın aşırı yükümlülük altına girmesi veya gereksiz şekilde büyük sorumluluklar taşıması haksız bir şart oluşturabilir. Örneğin, bir sözleşmede, bir tarafın bütün maliyetleri tek başına üstlenmesi veya borçları aşırı şekilde ağırlaştırması, sözleşmenin geçersiz olmasına yol açabilir.

2. Tek Taraflı Değişiklik Hakkı

Ticari sözleşmelerde, taraflardan birinin sözleşme koşullarını tek taraflı olarak değiştirebilmesi, diğer tarafı haksız bir duruma düşürebilir. Bu durum, özellikle küçük işletmeler veya ekonomik olarak zayıf durumda olan taraflar için ciddi sorunlar yaratabilir. Tek taraflı değişiklik hakkı, hukuken geçersiz sayılabilir.

3. Cezai Şartların Orantısızlığı

Ticari sözleşmelerde yer alan cezai şartlar, çoğu zaman bir tarafın sorumluluğunu orantısız şekilde artırabilir. Bu durumda, sözleşmenin herhangi bir ihlali, taraflardan birine büyük cezalar veya tazminatlar yükleyebilir. Türk hukukunda, bu tür aşırı cezai şartlar geçersiz sayılabilir ve haksız şartlar arasında yer alır.

4. İfadenin Belirsizliği ve Ambigüite (Anlaşılmazlık)

Bir ticari sözleşmenin belirli hükümleri, belirsiz bir dil veya karmaşık ifadelerle yazılabilir. Bu da tarafların sözleşmenin içeriğini doğru anlamasını engeller ve sözleşmeye taraf olan kişilerin haklarını korumasını zorlaştırır. Belirsiz ifadeler içeren şartlar, geçersiz sayılabilir ve sözleşme hükümleri düzeltilmek zorunda kalabilir.

5. Kanunlara Aykırılık

Ticari sözleşmelerdeki bazı şartlar, Türk Ticaret Kanunu veya Borçlar Kanunu'na aykırı olabilir. Bu tür şartlar, sözleşmenin tamamına veya bir kısmına geçersizlik getirebilir. Özellikle, rekabeti engelleyici, haksız yere tekelleşmeye yol açan ve ticari ahlaka aykırı şartlar kanunen geçersiz kabul edilebilir.

Ticari Sözleşmelerde Haksız Şartlara Karşı Ne Yapılabilir?

Eğer ticari sözleşmenizde haksız şartlar bulunduğunu düşünüyorsanız, bu şartlara karşı çeşitli yasal haklarınızı kullanabilirsiniz. Haksız şartlara karşı yapılacak ilk adımlar şunlar olabilir:

1. İhtarname Gönderme

Ticari sözleşmede haksız şartlar bulunduğunda, karşı tarafa yazılı bir ihtarname gönderilebilir. İhtarname, söz konusu şartların düzeltilmesini veya iptal edilmesini talep eden resmi bir bildirimdir. İhtarname, olası bir dava sürecinde delil olarak kullanılabilir.

2. Dava Açma

Eğer ihtarnameye rağmen karşı taraf, şartları değiştirmezse veya düzeltme yapılmazsa, mahkemeye başvurulabilir. Mahkeme, sözleşmede yer alan haksız şartları iptal edebilir veya geçersiz sayabilir. Ticari sözleşmedeki haksız şartların hukuka uygun hale getirilmesi için dava açılabilir.

3. Ticaret Odası veya Rekabet Kurulu'na Başvuru

Bazı ticari sözleşmelerde, haksız şartlar, rekabeti engelleyici nitelikte olabilir. Böyle bir durumda, Ticaret Odası veya Rekabet Kurulu'na başvurulabilir. Bu kurumlar, haksız şartları inceleyerek cezai yaptırımlar uygulayabilir.

 

Ticari sözleşmelerde haksız şartlar, işletmelerin faaliyetlerini olumsuz etkileyebilir ve taraflar arasında ciddi sorunlara yol açabilir. Ankara avukat arayışınızda, ticari sözleşmelere dair her türlü sorunuz için danışmanlık alabilir, hakkınızı savunmak adına adım atabilirsiniz. Sözleşmelerinizin hukuka uygun olmasını sağlamak için en kısa sürede benimle iletişime geçebilirsiniz.