Trampa sözleşmesi, iki tarafın birbirine mülkiyetini devretmeyi üstlendiği malların değişimini konu alan bir sözleşme türüdür. Satım sözleşmesine benzerlik gösterse de trampada karşılık para değil başka bir maldır. Bu yönüyle, hem teorik hem de uygulama açısından ayrı hükümlerle ele alınması gereken bir sözleşme türüdür. Bu yazıda trampanın hukuki niteliği, unsurları, benzer sözleşmelerle farkları ve doğurduğu borçlar ele alınacaktır.

A. Trampa Sözleşmesinin Tanımı ve Hukuki Niteliği
Trampa, Türk Borçlar Kanunu’nun 282. maddesinde düzenlenmiştir. İki tarafın birbirine mal devrini taahhüt ettiği, karşılığın para değil başka bir mal olduğu sözleşmedir.
Trampa sözleşmesi, iki tarafa borç yükleyen ve karşılıklı edim içeren bir sözleşme niteliğindedir.

B. Trampa ile Satım Sözleşmesi Arasındaki Farklar

1. Karşılık Unsuru: Satımda bedel para iken, trampada bedel başka bir maldır.

2. Sözleşme Türü: Satım sözleşmesi tek yönlü mal teslimine dayanır; trampada ise çift yönlü teslim ve mülkiyet devri söz konusudur.

3. Vergilendirme Açısından: Trampa sözleşmeleri de taşınmazların el değiştirmesi halinde vergi yükümlülüğü doğurabilir.

Örnek: Bir kişi arsasını başka bir kişinin arabasıyla değiştirdiğinde bu bir trampa sözleşmesidir; para ödemesi yapılmamıştır.

C. Trampa Sözleşmesinin Kurulması ve Şekil Şartı
Trampa sözleşmeleri, genel olarak şekle tabi değildir. Ancak taşınmazların trampası söz konusuysa, Türk Medeni Kanunu gereği resmi şekilde (noter ve tapu müdürlüğü aracılığıyla) yapılmalıdır.
Eşya hukukuna tabi işlemler, geçerlilik kazanabilmesi için tapuda tescil edilmelidir.

D. Trampa Sözleşmesinden Doğan Borçlar

1. Teslim Borcu: Her iki taraf da kendi malını karşı tarafa teslim etmekle yükümlüdür.

2. Mülkiyeti Devretme Borcu: Trampada mülkiyetin karşı tarafa geçirilmesi esastır.

3. Ayıptan Sorumluluk: Taraflar, teslim ettikleri malların ayıpsız olması için TBK m.219 ve devamı hükümleri gereği satım sözleşmesine dair ayıba ilişkin hükümler doğrultusunda sorumludur.

4. Zamanaşımı Süreleri: Trampa sözleşmelerinden doğan talepler de satım sözleşmesine benzer şekilde 5 yıl içinde zamanaşımına uğrar.

Örnek: Taraflardan biri, karşı tarafın verdiği malın gizli ayıplı olduğunu öğrendiğinde TBK m.223’e göre seçimlik haklarını kullanabilir: bedel indirimi, ifa, sözleşmeden dönme gibi.

E. Trampanın Uygulama Alanları ve Yargı Yolları
Trampa sözleşmeleri özellikle taşınmaz karşılığı başka bir taşınmaz ya da taşınırın değiştirilmesinde yaygındır. Uyuşmazlıklar halinde, taraflar sözleşmeye dayalı olarak teslim davası, ayıp nedeniyle tazminat davası ya da sözleşmenin iptali davası açabilir.

Trampa sözleşmeleri, Borçlar Hukuku bakımından karşılıklı edim yükleyen ve mal değişimine dayanan özgün sözleşmelerdendir. Şekil şartları, ayıba karşı sorumluluk ve mülkiyetin devri gibi hususlar açısından satım sözleşmesine benzer düzenlemelere tabi tutulur. Uygulamada ise özellikle taşınmazlar yönünden dikkat edilmesi gereken hukuki ayrıntılar barındırır.

Ankara merkezli olarak trampa sözleşmeleriyle ilgili hukuki danışmanlık hizmeti sunuyorum. Trampa (mal değişimi) işlemlerinizde hukuki geçerlilik, ayıba karşı koruma ve mülkiyet devri gibi konularda detaylı bilgi almak için benimle iletişime geçebilirsiniz.