
Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfiz Şartları
Av. Ahmet Çitil

Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye'de icra edilebilir hale gelmesi için “tenfiz” davası açılması gerekmektedir. Tenfiz, yabancı bir mahkemenin verdiği kararın Türkiye’de yerel mahkemeler tarafından yerine getirilmesi anlamına gelir. Bu süreç, yabancı mahkeme kararlarının içeriğinin Türkiye’de geçerli olabilmesi için hukuki bir zeminin oluşturulmasını sağlar. Ancak, yabancı mahkeme kararlarının Türkiye'de geçerli sayılabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekir.
1. Tenfiz Davasının Açılması
Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de geçerli sayılabilmesi için tenfiz davası açılmalıdır. Tenfiz davası, yabancı mahkeme kararının, Türk hukuk sistemine uyumlu olup olmadığına karar verilmesi amacıyla açılır. Bu dava, yerel mahkemeye başvurularak başlatılır ve başvurulan mahkeme, kararın yerine getirilip getirilemeyeceğine karar verir.
a. Tenfiz Davasında Yetkili Mahkeme:
-
İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerdeki mahkemeler, genellikle yabancı mahkeme kararlarının tenfizine karar veren mahkemelerdir. Ancak, kararın içeriği ve türüne göre, yetkili mahkeme değişebilir.
-
Ticaret Mahkemesi veya Aile Mahkemesi gibi alanlarında da yabancı kararlar için tenfiz davaları açılabilir.
2. Tenfiz İçin Gereken Şartlar
Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de geçerli sayılabilmesi için, belirli şartların yerine getirilmesi gereklidir. Bu şartlar, hem yasal hem de hukuki denetimleri kapsar. İşte, yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de tenfiz edilebilmesi için gereken ana şartlar:
a. Yabancı Mahkeme Kararının Hukuka Aykırı Olmaması (Kamusal Düzen)
Türk kamu düzenine (ordre public) aykırı olmayan yabancı mahkeme kararları, Türkiye'de tenfiz edilebilir. Eğer bir yabancı mahkeme kararı, Türkiye'nin mevcut kanunlarına ve toplumsal değerlerine ters düşüyorsa, bu kararın tenfizi mümkün olmayacaktır. Örneğin, yabancı mahkemelerin verdiği kararların Türk aile hukuku veya kamu düzenine aykırı olması durumunda, Türkiye’de tenfiz edilmesi reddedilebilir.
b. Adil Yargılama İlkelerinin İhlali Olmaması
Yabancı mahkemenin verdiği karar, adil yargılama ilkelerine uygun olmalıdır. Eğer yabancı mahkemede yapılan yargılama, tarafların savunmalarını yapmalarına veya bir hakkın ihlal edilmemesine imkan tanımıyorsa, bu durumda kararın tenfizi talebi reddedilebilir. Örneğin, davalı tarafın savunma hakkının kısıtlandığı bir davada verilen kararın, Türkiye’de tenfiz edilmesi mümkün değildir.
c. Yabancı Kararın Şekli ve Tercümesi
Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olabilmesi için, kararın Türkçeye resmi bir tercüme yapılmış olması gereklidir. Ayrıca, kararın orijinalinin veya onaylı örneğinin sunulması gerekir. Türk mahkemeleri, kararın çevirisi ve belgesinin doğru olmasına dikkat ederler.
d. Kararın Aşağıdaki Temel Unsurlara Uygun Olması:
-
Kararın Yabancı Mahkeme Tarafından Verilmiş Olması: Yabancı mahkemenin verdiği kararın, hukuki olarak uluslararası alanda geçerli olan bir mahkeme kararı olması gerekir.
-
Yabancı Mahkeme Tarafından Verilen Kararın Türü: Yabancı mahkemenin verdiği kararın, maddi hukukla değil de, yalnızca usul hukukunu ilgilendiren kararlar olması halinde, Türkiye’de tenfiz edilemez.
e. Uluslararası Sözleşmelere Uygunluk
Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler çerçevesinde, yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi yapılabilir. Örneğin, Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa Konseyi veya Birleşmiş Milletler gibi uluslararası anlaşmalar, bazı durumlarda yabancı mahkeme kararlarının tanınmasına ve tenfizine ilişkin hükümler içerir.
3. Tenfiz Davasında İtirazlar ve Savunmalar
Yabancı mahkeme kararının tenfizi talep edilse de, davalı taraf itirazda bulunabilir. Bu itirazlar genellikle kararın Türk kamu düzenine aykırılığı, adil yargılama ilkelerinin ihlali ve benzeri nedenlere dayanır. Davalı taraf, mahkemeye itirazlarını sunarak kararın tenfiz edilmemesini talep edebilir.
a. İtirazın Sebepleri:
-
Kamusal Düzen Aykırılığı: Davalı, yabancı mahkemenin kararının, Türk kamu düzenine ve ahlaka ters düştüğünü ileri sürebilir.
-
Adil Yargılama İlkelerinin İhlali: Mahkemenin, yargılama sürecinde usul hataları yaptığını veya adil yargılama ilkesine aykırı davrandığını iddia edebilir.
-
Tercüme ve Kararın Geçerliliği: Kararın doğru tercüme edilmediği veya belgenin eksik olduğu iddia edilebilir.
4. Mahkeme İncelemesi ve Karar
Mahkeme, başvuruyu ve itirazları inceledikten sonra, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de tenfiz edilip edilemeyeceğine karar verir. Eğer mahkeme, kararın Türk kamu düzenine aykırı olmadığına, adil yargılama ilkelerine uygun olduğuna kanaat getirirse, yabancı mahkeme kararı tenfiz edilir.
a. Kararın Tenfizine İlişkin Sonuç:
-
Yabancı mahkeme kararı, Türk mahkemelerinde geçerli sayılır.
-
Karar, Türkiye’deki mahkemeler ve icra daireleri tarafından uygulanabilir.
-
Yabancı mahkeme kararına dayanarak, Türkiye’de icra işlemleri başlatılabilir.
5. İtiraz ve Temyiz Süreci
Tenfiz kararına karşı, davalı taraf temyiz başvurusu yapabilir. Temyiz işlemi, daha yüksek bir mahkeme tarafından kararın denetlenmesini sağlar. Temyiz, karara ilişkin bir hata olup olmadığının araştırılmasını talep eder.
a. Temyiz ve Sonraki Aşamalar:
-
Temyiz sonucu, mahkeme tarafından karara bağlanır ve son aşama olan yargılamanın sonlanması sağlanır.
Ankara’da Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfiz Şartları Hususunda Destek
Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye'de tenfiz edilebilmesi için belirli yasal şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Yabancı mahkemenin verdiği karar, Türk kamu düzenine aykırı olmamalı, adil yargılama ilkelerine uygun olmalı ve kararın doğru şekilde tercüme edilmesi gereklidir. Tenfiz davası, belirli usullerle açılarak, yerel mahkemeler tarafından kararın geçerliliği kontrol edilir. Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye'de tenfiz ile ilgili detaylı bilgi için benimle iletişime geçebilirsiniz.