
Tanıma ve Tenfizde İtiraz Yolları
Av. Ahmet Çitil

Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de tanınması veya tenfiz edilmesi sürecinde, davalı tarafın itirazda bulunma hakkı vardır. Tanıma ve tenfiz davalarında, yabancı mahkemenin verdiği kararların Türkiye’de uygulanabilirliği veya geçerliliği, belirli şartlara ve yasal denetimlere tabidir. Ancak, bu kararların Türk kamu düzenine aykırı olup olmadığı, adil yargılama ilkelerinin ihlal edilip edilmediği gibi sebeplerle, itiraz yolları açık tutulmuştur. İtirazlar, sürecin adil ve hukuki bir şekilde sonuçlanmasını sağlar.
1. Tanıma ve Tenfizde İtiraz Nedir?
Tanıma ve tenfiz davası, yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de geçerliliği için açılan davalardır. Bu davalar, yabancı mahkemenin kararının Türkiye’de uygulanabilir olup olmadığını belirlemek amacıyla başlatılır. Ancak, davalı taraf, yabancı mahkemenin verdiği karara karşı çeşitli sebeplerle itiraz edebilir.
İtiraz, yabancı mahkeme kararının geçerliliğine veya uygulanabilirliğine karşı yapılan başvurudur. İtirazlar, genellikle şu iki aşamada yapılabilir:
-
Tanıma Davasında İtiraz
-
Tenfiz Davasında İtiraz
2. Tanıma Davasında İtiraz Yolları
Tanıma davası, yabancı bir mahkemenin kararının Türkiye’de geçerli sayılması için açılır. Tanıma davasında, yabancı mahkeme kararının Türkiye'deki hukuk sistemine uygun olup olmadığı denetlenir. Bu davada, davalı tarafın itirazı, genellikle kararın Türk kamu düzenine aykırılığına dayanır.
a. Tanıma Davasında İtiraz Sebepleri:
-
Kamusal Düzen Aykırılığı (Ordre Public): Yabancı mahkemenin verdiği karar, Türk hukukuna veya toplumsal değerlere aykırı olabilir. Örneğin, yabancı bir mahkemede verilen bir nafaka kararı, Türk aile hukukuna aykırıysa tanınamayabilir.
-
Adil Yargılama İlkelerinin İhlali: Eğer yabancı mahkeme, tarafların savunma haklarını ihlal etmişse veya adil yargılama ilkesine aykırı bir süreç izlemişse, kararın tanınması reddedilebilir.
-
Sözleşmeye Aykırılık: Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler gereği, yabancı mahkeme kararlarının tanınması belirli şartlara tabidir. Bu şartların ihlali durumunda, kararın tanınması reddedilebilir.
b. Tanıma Davasında İtiraz Başvurusu:
Davalı taraf, tanıma davasına karşı itirazda bulunabilir. İtiraz, tanıma davasını açan mahkemeye yapılır. Mahkeme, itirazları inceleyerek karar verir. Eğer itiraz kabul edilirse, yabancı mahkemenin kararı Türkiye’de tanınmaz.
3. Tenfiz Davasında İtiraz Yolları
Tenfiz davası, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilebilir olabilmesi için açılır. Tenfiz davasında, yabancı mahkemenin verdiği kararın, Türkiye’de uygulanıp uygulanamayacağı denetlenir. Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilmesi için, belirli koşulların sağlanması gerekir.
a. Tenfiz Davasında İtiraz Sebepleri:
-
Kamusal Düzen Aykırılığı: Yabancı mahkeme kararının Türkiye'nin iç hukukuna aykırı olması, kararın tenfizine engel olabilir. Örneğin, bir yabancı mahkeme kararının içeriği Türk kamu düzenine aykırıysa, kararın Türkiye'de icra edilmesi mümkün değildir.
-
Adil Yargılama İlkelerinin İhlali: Yabancı mahkemede, taraflardan birinin adil yargılama hakkı ihlal edilmişse, kararın tenfizi reddedilebilir.
-
Tercüme Hataları veya Eksiklikler: Yabancı mahkeme kararının çevirisi yanlış veya eksik yapılmışsa, kararın tenfizi engellenebilir.
-
Usul Hataları: Yabancı mahkemede yapılan usul hataları, kararın tenfiz edilmesine engel olabilir.
b. Tenfiz Davasında İtiraz Başvurusu:
Davalı, tenfiz talebine karşı itirazda bulunabilir. İtirazlar, tenfiz davasının görüldüğü mahkemeye yapılır. İtiraz, yabancı mahkeme kararının Türkiye'de geçerli olup olmadığını sorgulayan bir süreçtir. Mahkeme, itirazı değerlendirerek karar verir.
4. İtirazların Değerlendirilmesi ve Karar Süreci
İtirazların değerlendirilmesi, Türkiye'deki mahkemeler tarafından yapılır. Yabancı mahkeme kararına karşı yapılan itiraz, kamusal düzen ve adil yargılama ilkelerine dayalı olarak incelenir. Mahkeme, itirazları değerlendirip karar verir. Eğer itiraz reddedilirse, yabancı mahkeme kararı Türkiye’de geçerli sayılır ve icra edilebilir hale gelir.
a. İtiraz Sonucu:
-
İtirazın Kabul Edilmesi: Eğer mahkeme, yabancı mahkeme kararının Türk hukuku ve kamu düzenine aykırı olduğuna karar verirse, kararın tanınması veya tenfizi reddedilir.
-
İtirazın Reddedilmesi: Yabancı mahkeme kararının, Türkiye’nin iç hukukuna ve kamu düzenine aykırı olmadığına karar verilirse, kararın tanınması veya tenfizi onanır.
5. Temyiz ve İtiraz Sonrası Süreç
İtiraz kararına karşı, davalı taraf temyiz başvurusu yapabilir. Temyiz, daha yüksek bir mahkeme tarafından, kararın doğru olup olmadığını denetler. Temyiz sonucunda, karar onanabilir veya bozulabilir.
a. Temyiz Sonrası Süreç:
-
Temyiz mahkemesi, ilk mahkemenin verdiği kararı değerlendirir ve gerekirse kararın bozulmasına karar verir. Kararın onanması halinde, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilmesi mümkün hale gelir.
Ankara’da Tanıma ve Tenfizde İtiraz Yolları Hususunda Destek
Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi sürecinde, davalı tarafın itirazda bulunma hakkı vardır. İtirazlar, genellikle kamusal düzenin ihlali, adil yargılama ilkesinin ihlali ve yanlış tercüme gibi sebeplerle yapılır. Mahkeme, itirazları değerlendirip, kararın tanınıp tanınamayacağına veya tenfiz edilip edilemeyeceğine karar verir. İtirazların kabul edilmesi, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olmasına engel olabilir. Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi süreciyle ilgili detaylı bilgi için benimle iletişime geçebilirsiniz.