Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de tanınması veya tenfizi sürecinde, savunma hakkı ve itirazların değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Her iki işlemde de, tarafların kendi haklarını savunma, itirazda bulunma ve adil yargılanma haklarının korunması gerektiği gibi, mahkemelerin de tarafların savunmalarını dikkate alarak karar vermesi gerekmektedir. Yabancı mahkeme kararlarının Türk hukukunda geçerli olması için belirli şartların sağlanması gerekir ve bu süreçte ortaya çıkabilecek itirazlar da büyük bir rol oynamaktadır.

1. Tanıma ve Tenfiz Sürecinde Savunma Hakkı

Tanıma davası, yabancı bir mahkemenin kararının Türkiye’de geçerli sayılması için açılırken, tenfiz davası ise yabancı mahkemenin kararının Türkiye’de icra edilebilmesi için açılır. Bu süreçlerde, her iki taraf da savunma hakkına sahiptir.

Savunma Hakkı Nedir?

Savunma hakkı, her bireyin suçlama veya iddialara karşı kendini savunma, kendi delillerini sunma ve yargılama sürecine aktif bir şekilde katılma hakkıdır. Tanıma ve tenfiz davalarında, davalı tarafın savunmasını yapabilmesi için belirli bir süre ve fırsat tanınmalıdır. Tarafların adil bir şekilde yargılanabilmesi, savunma hakkının doğru bir şekilde kullanılmasına bağlıdır.

Tanıma ve tenfiz davalarında savunma hakkı, hukuki ve işlem güvenliği sağlamak adına oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Taraflar, davayı avukatsız veya eksik savunma ile takip edemezler.

Savunma Hakkının Temel Unsurları:

• Bilgilendirilme: Tarafların, hakkında açılan dava ile ilgili yeterli bilgilendirme alması gereklidir.

• Savunma Yapma Hakkı: Davalı taraf, mahkeme süreci boyunca kendisini savunma ve gerektiğinde delil sunma hakkına sahiptir.

• Zaman Tanınması: Taraflara, savunmalarını yapabilmeleri için yeterli süre verilmelidir.

• Avukatla Temsil: Tarafların, avukat yardımı alarak savunmalarını yapabilmesi esastır.

2. Tanıma ve Tenfiz Davasında İtiraz Nedir?

İtiraz, bir kişinin yargılamadaki karar veya işlemlerle ilgili olarak yapılan başvurudur. Yabancı mahkeme kararlarının tanınması veya tenfizi talepleri karşısında, davalı tarafın itirazda bulunma hakkı bulunmaktadır. İtirazlar, çoğunlukla yabancı mahkemenin verdiği kararın Türk kamu düzenine aykırılığına dayanmaktadır. Yabancı mahkemenin kararının adil yargılama ilkeleri çerçevesinde verilmediği, hukuki hatalar içerdiği veya Türkiye’nin iç hukukuna ters olduğu iddialarıyla itiraz yapılabilir.

İtirazlar, mahkeme tarafından değerlendirilir ve bu süreçte tarafların savunma hakları da göz önünde bulundurulur.

İtiraz Yolları:

1. Tanıma Davasında İtiraz: Yabancı mahkemenin kararının Türkiye’de tanınmaması gerektiği iddiaları ile yapılan başvurulardır. Bu itirazlar, kararın kamusal düzen ve adil yargılama ilkelerine aykırılığına dayanabilir.

2. Tenfiz Davasında İtiraz: Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilmemesi gerektiği iddialarına dayanır. İtirazlar, Türk hukukuna aykırılık ve adil yargılama ilkelerinin ihlali gibi sebeplerle yapılabilir.

3. Tanıma ve Tenfiz Davasında İtiraz Sebepleri

İtirazlar, genellikle şu sebeplerle yapılır:

a. Kamusal Düzen Aykırılığı (Ordre Public):

Yabancı mahkemenin verdiği kararın, Türk kamu düzenine aykırı olması, kararın tanınmasını veya tenfiz edilmesini engelleyebilir. Örneğin, bir yabancı mahkemede verilen nafaka veya velayet kararları, Türk hukukuna ters düşebilir.

b. Adil Yargılama İlkelerinin İhlali:

Yabancı mahkemede adil yargılama ilkelerinin ihlal edilmiş olması, kararın tanınmaması veya tenfiz edilmemesi için geçerli bir sebeptir. Tarafların savunma haklarının kısıtlanması, delillerin doğru bir şekilde sunulamaması gibi durumlar, itiraz sebebi oluşturabilir.

c. Yabancı Mahkemenin Hatalı Hukuki Değerlendirme Yapması:

Yabancı mahkeme, davada hukuki hata yapmış olabilir. Bu da, kararın geçerliliği konusunda itiraz edilmesini gerektirir.

d. Uluslararası Anlaşmalar ve Sözleşmelere Aykırılık:

Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere aykırı olarak verilen yabancı mahkeme kararları, Türkiye’de tanınamayabilir veya icra edilemez.

4. İtirazların Değerlendirilmesi

Mahkemeler, yabancı mahkeme kararına karşı yapılan itirazları değerlendirirken adil yargılama ilkelerine ve hukuki denetim kurallarına uygun olarak karar verir. İtirazların değerlendirilmesi, Türkiye’deki yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü ilkelerine uygun şekilde yapılır.

İtirazın Değerlendirilmesinde Dikkate Alınan Unsurlar:

• Kamusal Düzen Aykırılığı: Yabancı mahkeme kararının Türkiye'nin kamusal düzeniyle uyuşup uyuşmadığı incelenir.

• Adil Yargılama İlkelerinin İhlali: Yabancı mahkemede, tarafların adil bir yargılama süreci geçirip geçirmediği gözden geçirilir.

• Yabancı Mahkeme Kararının Hukuki Durumu: Yabancı mahkeme kararının doğru bir hukuki değerlendirmeye dayanıp dayanmadığı incelenir.

5. Sonuç ve İtirazın Karara Etkisi

Mahkeme, itirazları değerlendirip bir karar verir. İtirazın kabul edilmesi durumunda, yabancı mahkeme kararının tanınması veya tenfizi reddedilebilir. İtirazın reddedilmesi durumunda, yabancı mahkeme kararı geçerli ve icra edilebilir hale gelir.

İtirazın Sonuçları:

• İtirazın Kabul Edilmesi: Yabancı mahkeme kararının, Türkiye’nin iç hukukuna ve kamu düzenine aykırı olduğuna karar verilirse, kararın tanınması veya tenfizi reddedilir.

• İtirazın Reddedilmesi: Yabancı mahkeme kararının, Türkiye’nin iç hukukuna ve kamu düzenine aykırı olmadığına karar verilirse, kararın tanınması veya tenfizi kabul edilir.

 

Ankara’da Tanıma ve Tenfizde Savunma Hakkı ve İtirazların Değerlendirilmesi Hususunda Destek

Tanıma ve tenfiz davalarında, savunma hakkı ve itirazlar, yargılamanın doğru ve adil bir şekilde yapılabilmesi için büyük önem taşır. Savunma hakkı, her tarafın kendini ifade etme, delil sunma ve hakkını savunma imkânı sağlar. İtirazlar ise, yabancı mahkeme kararının hukuki geçerliliği ve kamusal düzen ile uyumu açısından yapılan başvurulardır. Mahkemeler, itirazları değerlendirerek, hukukun üstünlüğüne dayalı bir karar vermekle yükümlüdür. Tanıma ve tenfiz davalarında, savunma hakkı ve itirazlar ile ilgili detaylı bilgi için benimle iletişime geçebilirsiniz.